خواندن شعر ولالایی قبل از خواب

عضو هیات علمی و مدیر گروه آموزشی گفتاردرمانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: کودکان تا قبل از یک سالگی باید بتوانند نشانه هایی بروز دهند، که نشان دهنده استفاده از صداها برای ایجاد ارتباط با محیط اطراف باشد.

به گزارش وب دا، دکتر داود سبحانی راد با اشاره به اینکه  نخستین مراحل پیشرفت گفتاری، ایجاد صداهای نامفهوم توسط کودک است خاطر نشان کرد:  همینطور که کودک بزرگتر می شود (حدود 9 ماهگی) او شروع به ردیف کردن صداها می کند و سعی دارد تا آواهای مختلف را به هم پیوند بدهد و کلماتی مثل «ماما» و «بابا» بدون اینکه واقعاً معنای دقیق این کلمات را بداند، بیان کند. تا سن 15 ماهگی، می تواند محدوده وسیعی از اصوات کلامی را به کار ببرد و حداقل یک یا چند کلمه صحیح را بیان کند 

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، کودک باید تا 18 ماهگی دامنه لغاتی در حد 20 کلمه داشته باشد و تا 2 سالگی قادر باشد حدود 50 کلمه یا بیشتر را بیان کند؛ همچنین کودک قادر است که دو کلمه را با هم ترکیب کند. مثل «بابا رفت». یک کودک 2 ساله قادر به انجام دستورات دو قسمتی می باشد (مثلا: لطفا عروسکت را بردار و لیوانت را به من بده). در سنین 2 تا 3 سالگی، والدین اغلب شاهد یک تحول اساسی در صحبت کردن کودک خود هستند. دامنه لغات کودک به یک باره افزایش می یابد و او می تواند 3 کلمه یا بیشتر را با هم ترکیب کرده و جمله بسازد.

علل تأخیر در رشد گفتار و زبان چیست؟

دکتر سبحانی در پاسخ  به این سوال که علت تاخیر در رشد گفتاری و زبان برخی از کودکان چیست اظهار داشت: یک سری از کودکان دیر زبان باز می کنند در اینجا، لزوماً نمی تواند مشکل عمده ای باشد. ممکن است جنبه ارثی داشته باشد. اما اگر این مدت صحبت نکردن طول بکشد و کودک متناسب با سن و سال خود گفتار نداشت بایستی مورد ارزیابی آسیب شناس گفتار و زبان یا متخصص اطفال قرار گیرد.

مدیر گروه آموزشی گفتاردرمانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطر نشان کرد: درمانگر با بررسی شرایط کودکانی که خوب حرف نمی زنند علت این امر را شناسایی و درمان می کند.

وی تاکید کرد: یک سری از بیماری ها و اختلالات منجر به تأخیر در رشد گفتار و زبان می شوند که عبارتند از عقب ماندگی ذهنی، کم شنوایی، شکاف کام، اختلال بیش فعالی و کم توجهی، فلج مغزی، زبان پریشی، اوتیسم و آسیب های جزیی مغز و ...  ناگفته نماند چنانچه کودک از هر جهت سالم بوده ولی محیط غنی به لحاظ تحریکات مناسب گفتاری((به دلایلی از قبیل عدم حضور یا عدم سلامت  روانی مادر و یا تعامل کلامی کم با کودک)) وجود نداشته باشد نیز، ممکن است دچار تأخیر در رشد گفتار و زبان بشود.

عوامل مؤثر در رشد گفتار و زبان چیست؟

دکتر سبحانی در خصوص عوامل موثر در رشد گفتار و زبان کودکان اظهار داشت: کیفیت و کمیت تعامل گفتاری بین والدین و کودکان بر روی رشد گفتار و زبان آنها تأثیر می‌گذارد. والدین باید تحریک گفتار را زود هنگام و در فاصله کوتاهی پس از تولد کودک آغاز کنند، چراکه برخورداری از کلام روان، هنری است که آموختن آن از بدو تولد آغاز می‌شود. خواندن شعر و ترانه های کودکانه و یا لالایی های قبل از خواب تأثیر زیادی در پرورش توانایی تکلم کودکان دارد. بهتراست والدین از همان ماه های اول تولد، در هنگام به آغوش گرفتن کودک با صدای کودکانه و ملایم شعرهای ساده، کوتاه و ریتمیک را بخوانند و در حین خواندن شعر یا داستان از حرکات دست و بدن زیاد استفاده کنند.

وی تاکید کرد: برای کودکان سنین پیش دبستانی لازم نیست متن کتاب داستان خوانده شود بلکه والدین با زبان ساده، داستان را تعریف کنند. توجه داشته باشند محتوای داستان یا شعر بایستی با سن کودک و توانایی درک او، تناسب داشته باشد.

دکتر سبحانی افزود: اختصاص زمانی برای صحبت با کودک آن هم بطور مستقیم بسیار اهمیت دارد و قوه تکلم او را تقویت می‌کند و توصیه می‌شود حین صحبت به او نگاه کنید تا حس کند که شما منحصراً به او توجه دارید؛ این کار به او کمک می‌کند تا حالت‌های صورت را یاد گرفته و با گفتار همراه کند.

تاخیر در رشد گفتار را چه زمانی باید جدی گرفت ؟
مدیر گروه آموزشی گفتاردرمانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطر نشان کرد: تصوری که از دیر باز و البته به غلط میان مردم رایج بوده این است که می توان تا 2 یا 3 سالگی برای شروع گفتار صبر کرد ولی واقعیت این است که غیر از سن ، عوامل زیاد دیگری در رشد طبیعی گفتار مداخله می کنند و گاهی لازم است خیلی زودتر از دو سالگی اقدامات آموزشی و درمانی برای کمک به رشد گفتار کودک ،شروع گردد.

در صورت وجود مشکل یا مشکوک شدن به اختلالات گفتار و زبان چه باید کرد؟

از سال  88  و بدنبال تاسیس رشته گفتاردرمانی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعالیتهایی نیز در راه اندازی و فعال سازی بخش های بیمارستانی صورت پذیرفته است. در حال حاضر بخش های گفتاردرمانی در بیمارستانهای دکتر شیخ، قائم (عج)، امام رضا (ع)، شهید کامیاب، شهید هاشمی نژاد، ابن سینا فعال می باشند و در اکثر این بیمارستانها اعضا هیات علمی و کارشناسان گروه مشغول به فعالیت و انجام خدمات توانبخشی می باشند. علاوه بر این مراکز خصوصی متعددی در سطح شهر در حال فعالیت می باشند.

گفتار درمانی چیست؟

گفتاردرمانی یکی از رشته های علوم پزشکی در شاخه توان بخشی است که به مطالعه ی جنبه های مختلف گفتار و زبان و تشخیص و درمان اختلالات مربوط بدان می پردازد. گفتاردرمانی به عنوان ترکیبی از دانش و هنر از مجموعه گسترده ای از علوم انسانی و تجربی بهره می گیرد و کسب مهارت در آن مستلزم فراگیری مباحث پایه از جمله نوروآناتومی و فیزیولوژی مکانیسم گفتار, زبان شناسی و آواشناسی, روان شناسی و روانپزشکی و نیز مباحث تخصصی بیماری شناسی، ارزیابی و درمان اختلالات گفتار و زبان است. بطور کلی علمی است که به ارزیابی، تشخیص و درمان انواع اختلالات گفتاری می پردازد.

اختلالات گفتاری شایع شامل لکنت، اختلالات تولید(اختلال در تلفظ صداها)، اختلالات صوتی، تأخیر در رشد گفتارو زبان، اختلالات گفتاری ناشی از فلج مغزی، کم شنوایی، سکته های مغزی و … می باشد.

انواع اختلالات گفتاروزبان کدامند؟ ویژگیهای هر گروه کدام است؟

۱-تاخیر درگفتاروزبان ۲- اختلالات روانی گفتار۳- اختلالات صوت ۴- اختلالات زبانی ۵- اختلالات تشدیدی ۶- اختلالات تولیدی

۱-تاخیر در گفتاروزبان:
افرادی دارای این مشکل هستند که به دلایل مختلف ازقبیل ناشنوایی، عقب ماندگی ذهنی، فلج مغزی دیرتر از حد طبیعی شروع به صحبت می کنند و گفتاروزبانشان درحد سنشان نمی باشد.

۲-اختلالات روانی گفتار

افرادای که لکنت زبان وپریده گویی دارند جزءاین گروه هستند.
لکنت زبان(stuttering ) زمانی اتفاقی می افتد که درروند طبیعی گفتاروقفه های غیر طبیعی وناگهانی بواسطه تکرار صداها هجا ها کشیده گویی (طولانی ادا کردن صدا ها، کلمات)، میا ن پرانی، گیر(قفل) ورفتارها ی وابسته ایجاد می شود.
بریده گویی ( cluttering ) :زمانی اتفاق می افتد که میزان تکلم دچاراشکال شود و گفتارفرد بیش از حد سریع باشد وفرد در گفتار از گفتن برخی از اصطلاحات صرف نظرکند. ۳-اختلالات صوتی
زمانی اختلال صوتی وجود دارد که کیفیت، زیروبمی، بلندی و انعطاف پذیری صوت فردی متفاوت ازصوت افراد جنس؛ سن، گروه وفرهنگ مشابه وی باشد . وجود یاعدم وجوداختلال صوت ومیزان آن نسبت به قضاوت شنونده متفاوت است.

۴-اختلالات زبانی
دراثر آسیب به مناطق مختلف مغزی درنیمکره چپ به علل مختلف مانند تصادف، سکته مغزی، تروما وغیره اختلالی در زبان و شناخت فرد بوجود می آید که در منابع آن را تحت عنوان آفازی یا زبان پریشی می شناسیم. آفازی براساس منطقه ای که آسیب دیده تقسیم بندی شده است.

۵-اختلالات تشدید صوت
تشدید زیر مجموعه کیفیت صوت است. در اختلالات تشدید دراثر اختلال در عمکرد دریچه کامی- حلقی

(دیواره ی پشتی حلق)  به علل مختلف فرایند تشدید صوتی به درستی انجام نمی شود دو به عبارت دیگر توازن دهانی – خیشومی (خیشوم یا بینی) بهم خورده است.